1.111

Pokrov van de Moeder Gods

Regio: Rusland
Periode:  16e eeuw
Afmeting: 69.00 x 97.00 cm

Beschrijving

De meeste ikonen waarop de Pokrov van de Moeder Gods is afgebeeld, tonen een combinatie van twee wonderbaarlijke gebeurtenissen die volgens de overlevering beide in Constantinopel zouden hebben plaatsgevonden. Het eerste verhaal betreft de verschijning van de Moeder Gods aan Andreas Salos, de kluizenaar en “nar om Christus’ wil”. Op deze ikoon staat de uitgemergelde en in een eenvoudig kleed gehulde Andreas met zijn leerling Epiphanos rechts van het midden in het onderste deel van de ikoon afgebeeld. Andreas wijst naar boven, naar de Moeder Gods, die in het bovenste deel is afgebeeld. De Moeder Gods houdt haar sluier beschermend (“pokrov” betekent bescherming) en biddend op voor de gehele Kerk, gesymboliseerd door het grote kerkgebouw in de achtergrond. Achter de Moeder Gods volgt een stoet heiligen, onder wie Johannes de Voorloper, de apostelen Johannes, Petrus en Paulus en de drie Hiërarchen Basileios de Grote, Johannes Chrysostomos en Gregorios de Theoloog. Het gebed van de Moeder Gods richt zich op Christus, die in de hoek linksboven is afgebeeld. Volgens de legende zou de Moeder Gods elke vrijdag verschijnen en zo werd het wonder ook wel het “gewoontewonder” genoemd.

In het onderste deel van de ikoon is de hymnendichter Romanos Melodos, diaken in de Blachernenkerk in Constantinopel, afgebeeld. Hij moest tijdens de Kerstliturgie zingen voor het keizerlijk paar, maar was niet gezegend met een fraaie stem. Na bezoek van de Moeder Gods in een droom (rechtsonder) waarbij de Moeder Gods hem tekst en muziek in de mond stopt, kon Romanos zeer fraai zingen. Zo is hij de dichter geworden van het beroemde Kerstkondakion en vele andere hymnen ter ere van de Moeder Gods. Hij staat centraal afgebeeld, zingend voor keizerin Theodora en haar gemaal Leo VI de Wijze (links).

De wonderbaarlijke verschijning van de Moeder Gods aan Andreas in de Blachernenkerk en het wonder van Romanos de Zoete Zanger werden vanaf de twaalfde eeuw op dezelfde dag gevierd en daarom op ikonen samengevoegd tot één voorstelling. Het feest van de Moeder Gods Pokrov en Romanos Melodos wordt op 1 oktober gevierd.